ÖDEME HİZMETLERİ/SİSTEMLERİ
Covid19 ile hayatımıza giren pandemi ve bunun da getirisi ile evlerimize kapanmak zorunda kaldığımız günlerde ise ödeme sistemlerinin ve teknolojinin ne kadar hayatımıza yer edindiği daha net gördük. Evde olduğumuz sürece dışarıya çıkmadan internet üzerinden e ticaret siteleri ile mutfak, kişisel ve hobilerimiz için gerekli olan ihtiyaçları temin ettik. E ticaret sitelerinde, marketlerde kullandığımız QR kod için faaliyet yürüten ve Türkiye’deki ödeme sistemlerine sektörüne nasıl adım atılır biraz göz atalım.
Türkiye’de Ödeme sistemlerin geçmişi 1980 yıllarında başlayarak 1987 yılında ATM ile müşteriye ulaşmaya çalışan bankalar 1991 de pos ile işletmelere girmiş ve yayılmaya başlamış ve 2013 yılında Avrupa Birliği Ödeme Hizmetleri Direktiflerine (Payment System Directive – PSD) uyum için yapılan çalışma sonucunda 27 Haziran 2013 de 6493 Sayılı Ödeme Ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kanun ile Ödeme sistemleri alanı denetleme ve düzenleme aynı zamanda da dünya da bulunan ödeme sistemleri alanının takibi ve gelişimine uyum sağlamak olup burada Denetleme otoritesi olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)’ya verilmişti, 1 Ocak 2020 itibari ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçmiştir. Bu kanun doğrultusunda faaliyet yürütmek isteyen Kuruluşlar-Şirketler Kanunda ve Yönetmelikte belirtilen şartları ve yükümlülüklerini yerine getirerek başvuruda bulunur.
Bunlardan bazıları;
Unvan,
Lisans başvurusu yapacak Olan Kuruluş-Şirketin Unvanında hangi alanda faaliyet yürütecekse belirtmek zorundadır.
Örnek,
Paradigma Ödeme Kuruluşu A.Ş.
Paradox Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.
Bizbize Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş. ‘gibi
Kanun 12. Maddesinin 1. Fıkrası doğrultusunda Başvuru yapılması istenen bentler;
• Mobil Cüzdan faaliyeti
• Sanal Pos Hizmeti
• Kart hizmetleri
• Para transferi
• Gsm firmaları tarafından verilen mal ve hizmet faaliyeti (ürün satışının faturaya yansıtılması)
• Fatura Ödeme
• Ödeme başlatma hizmeti
• Finansal kuruluşlarda bulunan hesapları tek bir uygulamada birleştirme hizmeti
Sermaye;
• Fatura ödeme hizmeti sağlayacak kuruluş-şirket için asgari 1.000.000 TL (yeni yönetmelik ile 2.000.000 TL)
• Sanal pos, cüzden, ödeme hizmetine aracılık ve para transfer hizmetleri için 2.000.000 TL (yeni yönetmelik ile 3.000.000 TL)
• Elektronik Para hizmetleri için 5.000.000 TL
Asgari sermaye yükümlülüğü bulunmaktadır.
Bilgi sistemleri;
• Bilgi sistemleri için en önemli şart ise verilerin işlendiği yada saklandığı sunucuların Türkiye’de bulundurma zorunluluğu,
• Bağımsız denetimden kuruluşunca denetlenmiş ve denetimden başarı ile geçmiş bir sistem.
• Sızma/Penetrasyon Testleri
Kurumsal Yapı;
• Yönetim kurulunun kurulması
• Genel Müdür Atanması,
• İç Kontrol Birimi,
• Risk Birimi
• Finans Sistemlerinin ve Birimlerinin
Oluşturulması.
Ödeme veya Elektronik Para Kuruluşu olarak faaliyete başlayacak Kuruluş-Şirketin yeterli personel sayısını, Organizasyon ve iş akış şemalarının da bulunduğu dosya ile faaliyet izni için BDDK ya başvuru yapar. ilgili kurullarca incelenen dosya en erken 6 ay içerisinde onaylanarak kanunda yer alan ilan süreci için resmi gazetede yayımlanır. Faaliyet izni alan kuruluş hakkında yayımlanan bilgiler ile hangi alanda faaliyet yürüteceği ve kanunun 12. Maddesinin 1. Fıkrasının hangi bentlerinden faaliyet izni aldığını duyurur.
Faaliyet izni aldığı bentler doğrulusunda faaliyetine başlar ve bunu BDDK/TCMB bildirir.
Burada 6493 sayılı kanun kapsamında Ülkemizde faaliyet gösteren ve gündelik hayatımızda ödeme yaptığımız yada aldığımız araçların arka planında hizmet eden firmalara ait kısa bir bilgi vermeye çalıştık bir sonraki yazımız ise dünyada olan ödeme hizmetleri ile ülkemizden ayrılan paypal hakkında olacak.
Finans Gazetesi
Telegram: https://t.me/diptenalanadam
